Công cuộc trẻ hóa của bóng đá Anh

Trong trận tiếp Kosovo đêm hôm qua, với sự xuất hiện của Jason Sancho và Chris Sidwell trong đội hình ra quân, tuổi trung bình của các cầu thủ đá chính ở tuyển Anh lại có một bước giảm ngoạn ngục so với trận đấu với Bulgaria trước đó 3 ngày xuống còn 23,8 tuổi. Gần như là một đội bóng dự Olympic vậy. Đấy là chưa kể trên băng ghế dự bị vẫn còn những cái tên cực kỳ triển vọng đầy trẻ trung như Mason Mount, tiền vệ 19 tuổi của Chelsea hay Joe Gomez ở vị trí trung vệ mới có 21 tuổi. Nếu một ngày không xa Tammy Abraham được đá chính thay cho Harry Kane thì thậm chí đội tuyển Anh còn không có cầu thủ nào trên 25 tuổi trong đội hình. Một đội bóng thực sự trẻ trung và đầy năng lượng.

Thực ra công cuộc trẻ hóa của tuyển Anh đã bắt đầu từ vài năm trước khi sau một khoảnh hẫng mà thế hệ những Lampard, Rooney già đi. Đó là lúc người ta chấp nhận một tuyển Anh mờ nhạt với niềm hy vọng duy nhất được đặt lên vai Harry Kane. Những Rashford, Lingard khi đó đã bị ép chín để đôn lên gánh vác trọng trách ở đội tuyển. May mà cùng lúc đó, công cuộc đào tạo trẻ của bóng đá Anh bắt đầu thu được những kết quả tích cực. Một thế hệ cầu thủ trẻ mới nở rộ đã liên tiếp trong 2 năm qua cung cấp cho ông Southgate những sự bổ sung chất lượng. Và đội bóng trẻ trung đó đã thu được những kết quả ấn tượng ở World Cup 2018 với vị trí thứ 4, lọt vào vòng chung kết UEFA Nations League và giờ đang băng băng tiến tới vòng chung kết Euro 2020.

Quả thật, những cái tên ở độ tuổi 19 -20 của bóng đá Anh trong thời gian qua xuất hiện nở rộ gây ấn tượng rất nhiều. Từ Jadon Sancho, Mason Mount, Abraham đến Alexander-Arnold đều là những tài năng trẻ hàng đầu của bóng đá thế giới hiện tại. Bên cạnh họ, những Declan Rice hay Ben Chillwell cũng là những cái tên rất đáng chú ý. 

Ở Premier League, các đội bóng Anh đang ngày càng giới thiệu được nhiều những tài năng trẻ gây ấn tượng. Tuổi trung bình của giải đấu mùa này giảm khá nhiều với việc những đội bóng như Arsenal, Chelsea hay MU đôn lên một loạt những tài năng trẻ vào thẳng đội hình chính. Sự trui rèn trong môi trường bóng đá khắc nghiệt nhất thế giới sẽ giúp cho các cầu thủ mau chóng trưởng thành và sớm chứng tỏ được mình ở những đẳng cấp cao nhất.

Tuy nhiên ngay cả hiện tượng trẻ hóa này cũng còn nhiều vấn đề. Những đội bóng đang trẻ hóa mạnh mẽ nhất nước Anh hiện nay lại đang là những “kẻ thất thế”. Arsenal và MU sau nhiều năm không dành được vinh quang thì buộc phải trẻ hóa để tái xây dựng lực lượng. Đồng thời với việc đôn lên những tài năng trẻ thì chiến lược mua sắm của họ cũng hướng đến những cầu thủ trẻ. Daniel James hay Nicolas Pepe không phải là những tài năng bản địa, và giờ đây là những niềm hy vọng lớn nhất của các đội bóng này. Chelsea thì còn gặp khó hơn khi dính án cấm chuyển nhượng nên bắt buộc Frank Lampard phải sử dụng những cầu thủ tự đào tạo. Đó là cơ hội bằng vàng cho những Mason Mount hay Tammy Abraham thể hiện mình. Nhưng cơ hội đó có thể chỉ kéo dài trong một năm thôi.

Hãy nhìn sang Man City và Liverpool, hai đội bóng hàng đầu nước Anh vào thời điểm này. Dù cũng có những điểm sáng như Alexander-Arnold hay Joe Gomez nhưng hiện tượng này không hề có tính phổ biến. Pep Guardiola dù nổi tiếng là HLV thích đào tạo những cầu thủ trẻ thì cũng không dám phá vỡ đội hình chiến thắng mà ông đã mất mấy năm nay để xây dựng. Chỉ có một cầu thủ Anh duy nhất là Sterling còn chiếm được vị trí trong đội hình của ông, phía sau đó là khoảng trống mênh mông. Sức ép thành tích khiến cho cả Klopp lẫn Pep khó mà có thể tạo nhiều cơ hội cho các tài năng trẻ. Điều đó dẫn đến hệ quả trực tiếp là đội tuổi trung bình của hai đội bóng này nằm trong nhóm cao của giải đấu. Thậm chí số cầu thủ Anh trong đội hình cũng rất ít khi phần lớn vị trí trên băng ghế dự bị cũng là các tài năng ngoại quốc. Điều tương tự cũng có thể xảy ra ở Chelsea vào năm tới khi án phạt chuyển nhượng kết thúc.

Do không kiếm được vị trí đá chính ở Anh nên nhiều tài năng trẻ của Tam Sư đang phải trôi dạt ra nước ngoài. Jadon Sancho là ví dụ tiêu biểu khi anh đang được thể hiện khả năng của mình ở Dortmund. Một làn sóng di cư tài năng trẻ tới Bundesliga, giải đấu thực sự có nhiều chỗ đứng cho các cầu thủ trẻ đã bùng nổ trong mùa hè vừa qua. Dĩ nhiên điều đó tốt cho các cầu thủ trẻ Anh nhưng việc phải rời nhà quá sớm sẽ không đảm bảo cho thế hệ cầu thủ này giữ gìn được thứ ADN Tam Sư trong mình. 

Áp lực thành tích của những đội bóng hàng đầu như Man City, Liverpool hay kể cả Tottenham nữa khiến cho cơ hội thi đấu của các tài năng trẻ Anh quốc ngày càng nhỏ lại ở đây. Không có đội bóng Anh nào có thể trở thành nòng cốt cho ĐTQG được cả, các tài năng bị xé lẻ ra. 11 cầu thủ ra sân ở trận gặp Kosovo đêm qua đến từ 9 đội bóng khác nhau. Chính vì thế tính hệ thống trong lối chơi của Tam Sư rất khó để hình thành. Đó là lý do chính để nhiều người vẫn chỉ trích HLV Southgate khi không xây dựng được cho tuyển Anh một lối chơi ấn tượng. 

Thêm vào đó, một đặc điểm của bóng đá Anh từ lâu nay là luôn có nhiều tài năng sớm nở chóng tàn. Sức ép từ sự kỳ vọng, áp lực từ giới truyền thông khiến nhiều sao mai được đề cao quá mức nhưng rồi sau đó tụt lại dần. Ngay cả Rashford, một cầu thủ mới 21 tuổi nhưng đã được đôn lên tuyển 2 năm nay cũng đang có dấu hiệu lụi tàn như thế.

Đào tạo trẻ là quá trình lâu dài và tốn kém, nhưng để thu được những kết quả cuối cùng nó còn cần một chiến lược xây dựng phát triển đồng bộ hơn nhiều. Bóng đá Đức, Pháp và Tây Ban Nha đã mất hai chục năm xây dựng và phát triển mới thu được những trái ngọt, đấy có thể là những hình mẫu lý tưởng để người Anh học tập.

Long Win