Tổng hợp các sơ đồ chiến thuật trong bóng đá Futsal

Futsal hay bóng đá trong nhà là một hình thức khác của môn bóng đá. Đội bóng futsal gồm có 5 người gồm 4 cầu thủ và 1 thủ môn. Xem tổng hợp và phân tích những sơ đồ chiến thuật bóng đá futsal sau đây.

Những sơ đồ chiến thuật bóng đá futsal phổ biến

Sơ đồ 1-2-1

Sơ đồ  1-2-1 hay sơ đồ kim cương. Đây là sơ đồ bố trí 1 tiền đạo chơi cao nhất, phía sau là 2 tiền vệ vừa tham gia tấn công, vừa hỗ trợ phòng ngự và thấp nhất là 1 hậu vệ.

Loại sơ đồ chiến thuật này được đánh giá là cân bằng giữa công và thủ. Các cầu thủ được tổ chức kỷ luật từ vị trí chơi đến tinh thần trách nhiệm. Với hai tiền vệ ở giữa sân một người sẽ đảm nhận nhiệm vụ tấn công, một người còn lại lo phòng thủ.

Dù vậy, sơ đồ này yêu cầu HLV phải có sự lựa chọn nhân sự kỹ lưỡng, đặc biệt là vị trí tiền vệ. Tiền vệ trong sơ đồ kim cương bắt buộc phải có khả năng lên công về thủ. Nếu tiền vệ chỉ có thiên hướng tấn công thì hàng thủ khó lòng đứng vững khi đội bạn đe dọa.

Mặt khác, tiền vệ cần phải có thể lực tốt, sự cơ động để đảm nhận cả hai nhiệm vụ. Hai tiền vệ phải có sự ăn ý phối hợp với nhau tránh bị đối phương khai thác khoảng trống giữa sân.

Sơ đồ 2-0-2

Sơ đồ 2-0-2 hay sơ đồ cái hộp hoặc 2 back 2 up. Sơ đồ này chia tách đội hình thành hai nửa với hai nhiệm vụ rõ ràng. Hai cầu thủ đứng hàng trên đảm nhận nhiệm vụ tấn công. Hai cầu thủ hàng dưới đảm nhận chức năng phòng ngự. Đây là cách bố trí sơ đồ mạch lạc và dễ vận hành.

Trong bóng đá futsal một tình huống tấn công thông thường gồm 3 người. Do vậy, sơ đồ chiến thuật này đảm bảo sự linh hoạt khi hai người tham gia tấn công và phòng ngự đều có thể cơ động để hỗ trợ lẫn nhau.

Tuy nhiên, sơ đồ này cũng bộc lộ một số điểm yếu. Hàng phòng ngự hai người quá mỏng có thể dễ bị đối phương chọc thủng nếu không được bọc lót. Mặt khác, hàng phòng ngự và tấn công trong sơ đồ này nếu không hiểu ý nhau rất dễ giẫm chân lên nhau, hoạt động chồng chéo.

Sơ đồ 1-1-2

Sơ đồ 1-1-2 hay sơ đồ chiến thuật chữ Y. Đây là loại sơ đồ thiên hẳn về tấn công nên cực kỳ mạo hiểm đòi hỏi đội bóng vận hành phải có ý thức chiến thuật cao. Sơ đồ này bố trí hai cầu thủ tấn công ở tuyến trên, trong khi hai cầu thủ ở hàng sau có một người hỗ trợ tấn công và chỉ có một người nhận nhiệm vụ phòng thủ.

Sơ đồ chữ Y chỉ được dùng với những đội bóng buộc phải ghi nhiều bàn thắng, hoặc khi gặp những đối thủ quá yếu mà đội nhà có thể áp đặt lối chơi.

Do thiên nhiều về tấn công nên cầu thủ phòng ngự trong sơ đồ chữ Y sẽ gặp áp lực rất lớn. Nếu hai tiền đạo phía trên không hỗ trợ phòng ngự, khả năng đội nhà bị thủng lưới là rất cao.

Thực tế cho thấy không nhiều đội bóng sử dụng sơ đồ chữ Y suốt trận đấu. Đội bóng thường kết hợp và vận dụng linh hoạt sơ đồ chữ Y với sơ đồ kim cương hay sơ đồ kim tự tháp để cân bằng giữa tấn công và phòng thủ.

Sơ đồ 2-1-1

Sơ đồ 2-1-1 hay sơ đồ kim tự tháp. Nếu như sơ đồ chữ Y thiên về tấn công thì sơ đồ kim tự tháp lại thiên hướng về phòng thủ. Trong chiến thuật này chỉ có 1 tiền đạo cố định ở tuyến trên, với 1 tiền vệ hỗ trợ phía sau và hàng phòng ngự hai người chơi thấp nhất.

Vì chiến thuật phòng ngự tập trung nên sơ đồ này bố trí nhân sự với nhiệm vụ khá rõ ràng. Tiền đạo chỉ có nhiệm vụ tấn công chuyên trách mỗi khi đội nhà có bóng. Hai tiền vệ vẫn phải lên công về thủ (phòng thủ nhiều hơn) đa năng như những sơ đồ khác.

Loại sơ đồ này thường được các đội sử dụng trước những đội bóng mạnh, vượt trội về đẳng cấp để tránh bị thủng lưới quá nhiều.

Sơ đồ này đòi hỏi cao với vị trí tiền vệ. Bởi lẽ nếu chỉ biết phòng thủ, đội nhà sẽ khó cơ cơ hội ghi bàn ghi chỉ mình tiền đạo phía trên tham gia tấn công. Do đó, tiền vệ và hậu vệ chơi thấp nhất phải có tư duy chiến thuật tốt, khả năng xoay sở để phản công tốt mỗi khi đội nhà giành lại bóng.

Nên vận dụng các sơ đồ chiến thuật như thế nào?

Futsal cũng như bộ môn bóng đá 11 người, các sơ đồ chiến thuật có thể cố định có thể linh hoạt tùy thuộc và cục diện trận đấu của hai đội.

Nếu chỉ cố chấp áp dụng một chiến thuật duy nhất cho cả trận thì sẽ không có đội bóng nào thành công. Do đó, cần vận dụng linh hoạt các sơ đồ chiến thuật để đem lại hiệu quả tốt nhất.

Một đội bóng có thể sử dụng nhuần nhuyễn hai hay ba sơ đồ chiến thuật khác nhau tùy vào từng trường hợp. Khi đội nhà đang bị tấn công dữ dội thì sơ đồ 2-1-1 là chính xác nhất. Nhưng khi thế trận thay đổi và đội nhà giành được bóng thì cần chuyển đổi sang 1-1-2 hay 2-02.

Nhưng điều quan trọng nhất là huấn luyện viên phải lựa chọn một chiến thuật phù hợp với trình độ của đội bóng, với năng lực của các cầu thủ, có như vậy mới đảm bảo bộ khung vận hành trơn tru.

Đặc biệt, ở vị trí tiền vệ đều đòi hỏi những người có thể lực tốt, sự cơ động cao để hỗ trợ tốt nhất cho hai nhiệm vụ vừa tấn công vừa phòng thủ hoặc phòng ngự phản công.

Mặt khác, nguyên tắc cơ bản của mỗi đội hình trong mọi sơ đồ chiến thuật là vẫn cần có 1 người sắm vai tiền đạo cắm và đảm nhận nhiệm vụ tấn công. Nhiệm vụ tấn công và phòng ngự có thể hỗ trợ lẫn nhau nhưng phải luôn rõ ràng với từng vị trí của từng cá nhân.